ODALAR

▼

Eksik Christie Odası

VE HANGİLERİ SAHTE?

Agatha Christie kitapları konusunda hem bazı kitaplarını okumuş olanlar, hem de yeni başlamak isteyenler için bir kafa karışıklığı var. Polisiye kraliçesi çok sayıda kitap yazdığı ve Türkiye'de yazara olan ilgi hayatta iken kitaplarını yazdığı dönemlerden itibaren yoğun olduğu için, birçok kitabı çeşitli yayınevleri tarafından defaatle çevrilmiş, gazetelerde tefrikaları yayınlanmış.

Kitapları özellikle gazete için çevrildiklerinde, sütuna sığabilmesi ve zannederim gün sayısı olarak da çok uzun sürmemesi için, birçok paragraf hatta bazen sayfalar atlanılarak Türkçeleştirilmiş. Bazı kadirşinas yayınevleri o dönemde orijinal kitap bütünlüğüne saygı duyarak düzgün çeviriler yapmışsa da bu özenin aksine bir kısım yayıncılar Agatha Christie romanları çok rağbet gördüğü için, başka polisiye yazarların kitaplarını onun ismi altında basarak okuyucuya sunmuş ki bunlara 'Sahte Christie'ler' diyoruz.

Bir rehber gibi faydalı olabilmesi adına, bilhassa cânım Cinairoman sayfası başta olmak üzere yerli ve yabancı kaynaklardan elde ettiğim bilgiler doğrultusunda, basımları kategorize ederek sıralandırmaya çalışacağım. İlk adım için, yazarın tüm kitaplarının listesi Gece Kütüphanesi sağ sütunu ODALAR içindeki Agatha Christie Odası 'nda  bulunuyor. Bu ve diğer odalardaki listelerden faydalanabilirsiniz. Ben de sık sık dönüp bakıyorum ve işime yaradığı çok oluyor, yeni basımlar oldukça da yine değişen maddeleri güncelleyerek yeterli bir kaynak elde ederiz inşallah.

Çiğdem Öztekin çevirilerinde düzenli kapaklara misal (solda) ve yeni serbest kapaklara misal (sağda)



ALTIN KİTAPLAR ÇEVİRİLERİ

Öncelikle Altın Kitaplar'dan başlayalım. Altın Kitaplar'ın Christie basımları birkaç istisna dışında*  temel olarak iki çevirmen üzerinden mevcut;

eski basımlar: Gönül Suveren,
yeni basımlar: Çiğdem Öztekin.

* Bu kitapların isimlerine yazı sonundaki diğer çevirmenler listesinden bakabilirsiniz.

Gönül Suveren çevirilerinin kapaklarına misaller

♥ Gönül hanım'ın çevirileri dil olarak çok lezzetli, güzel bir his veriyor ama maalesef yukarıda bahsettiğim şekilde, öncelikle gazetede tefrika edilmiş olmaları sebebiyle tam metin çevirisi değiller. Bu kitapları genellikle eski kapaklar altında bulabileceğiniz gibi, Altın Kitaplar yeni çevirmene geçiş yapmadan önce uzun bir dönem bu eksik çevirileri yeni kapakları altında da yayınladı ve hâlen devam ediyor. Durumu gerçekten çok karmaşık bir hale getiren de özellikle bu zaten. Yani eski basım kitaplar eksiktir, yeni kapaklar veya yeni basımlar tamdır diyemiyorsunuz. Aynı şekilde bahsetmiştim; Altın Kitaplar'dan olmayan eski basım ama tam çeviriler de var. Aşağıdaki listelerin Christie merağına yeni düşenlere bu konuda kolaylık sağlamasını umuyorum.

En çok kapak stili değişikliğini de Gönül Suveren çevirileri için görmek mümkün ancak sahaflardan Christie alırken çevirmenin kim olduğuna baktığımız sürece kapaklardaki bu çeşitlilik çok da önemli değil.


♥ Çiğdem Öztekin'in -alıştığımız Suveren Christie'lerinin aksine- modern, zaman zaman kekremsi, anlam düşüklükleri de görebileceğiniz fakat nispeten doğru bir çeviri dili var. Bu ismi çevirmen kısmında gördüğünüz Christie'lerin tam çeviri olduğundan emin olabilirsiniz. İki çevirmenin kitapları arasında zaman zaman 100 sayfaya varan bir hacim farkı oluyor.

Yine çok önemli değil ama meraklısı için ekleyelim, Altın Kitaplar bu Öztekin çevirili basımlarda da kısa bir süre önce yeni kapaklara geçiş yaptı. Daha düzenli, belirli bir kapak tasarımı olan Çiğdem Öztekin çevirileri şimdi daha serbest kapaklarla çalışılıyor, misallerini bu yazının ilk fotoğrafında görebilirsiniz.

Altın Kitaplar Yayınevi'nden çıkmış fakat çevirmenleri farklı 7 kitap
♥ Altın Kitaplar sadece 7 Agatha Christie kitabını farklı çevirmenlere teslim etmiş, bu kitapları liste üçte bulabilirsiniz. Bağdat'a Geldiler ve Kanatların Çağrısı hariç diğerleri eski tarihli basımlar, bu sebeple eski olanların çevirilerinde de eksikler bulunabilir ama bu konuda orijinal diliyle bir karşılaştırma yapma fırsatım olmadı henüz. (Yazıyı düzenlerken bu altı kitap içinde bulunan On Küçük Zenci'nin de yeniden çevrilip basılmak üzere olduğunu öğrendim. Eksik Suveren'ler yeni kapaklarıyla okuyucuyu yanıltmaya devam ederken, gayet iyi bir çevirisi olan bu kitabı niçin tekrar çevirdiler bilemiyorum.)

Altın Kitaplar Yayınevi'nin yanlışlıkla bastığı 4 sahte Agatha Christie kitabı

✗ Altın Kitaplar'ın Agatha Christie adı altında 'yanlışlıkla' yayınladığı dört kitap var, yanlışlık farkedildiğinde tekrar basılmadıkları için sadece sahaflarda görebileceğiniz bu kitaplar;

  • Ölüm Kapıda Bekliyordu (Antony Gilbert)
  • Lanetli Aile (Herbert Brean)
  • Sevimli Örümcek
  • Ölümün Sesi

DİĞER ESKİ YAYINEVLERİNİN BASIMLARI

AKBA Yayınevi'nin güvenilir Christie'lerine misaller
♥ AkbaYayınevi'nin bastığı Agatha Christie'ler, sahaflardan yazarın kitaplarına bakarken bu yayınevine ait olduğunu gördüğünüzde güvenle satın alabileceğiniz kitaplar. Hem çevirileri tam ve dili lezzetli, hem de tamamı gerçekten Agatha Christie'ye ait kitaplar. Yukarıda bahsettiğim özenli yayınevlerinden birisi AKBA.

Ak Kitabevi yayınlarına misaller

♥ AK Kitabevi'nde de yine sahte Christie romanları bulunmuyor. Bu yayınevinin çevirisinin de iyi olduğunu söyleyebilirim ama kırpma olup olmadığına dair henüz detaylı bir inceleme yapma fırsatım olmadı. Bu yayınevinde çevirmen olarak Va-Nu (Vala Nureddin) ismini görebilirsiniz.

Aka yayınevi'ne ait gerçek ve sahte Christie kitapları
✗ AKA yayınevinin fotoroman gibi normal kitap boyutundan biraz daha küçük boyutta basılan ve Agatha Christie adı altında olmalarına rağmen bir çoğu başka polisiye yazarlara ait romanları var ki bu kitapların isimleri kapakta mavi bir üst şeritte yazar. Bu mavi şeritli seri içinde gerçekten Agatha Christie'ye ait romanlar da var fakat çevirileri yine eksik elbette.

Bugüne kadar gördüğüm en kapsamlı sahte Christie serisi bu yayınevine ait olanlar. Kitaplığımda bulunmadıkları için netten bulabildiğim fotoğrafları ekleyeceğim ve hangi yazarlara ait olduklarını da yine bildiğim kadarıyla yazacağım. İşin komik tarafı bu kitapların bir çoğu da aynı kapak resmiyle basılmış.

AKA yayınları mavi şeritliler içindeki sahte Agatha Christie kitapları (gerçek yazarları):

  • Aranılan Katil (John Dickson Carr)
  • Düşman Dostlar (John Dickson Carr)
  • Gizli Kuvvetler (Edgar Wallace)
  • Kanlı Anlaşma (Nicholas Blake)
  • Morfin Ölüm Saçıyor (Patrick Quentin)
  • Suçlu Kim (Jean Laborde)
  • Viran Kule (John Dickson Carr) 
  • Yalan İçinde Yalan (John Dickson Carr)
  • Yeşil Gözlü Canavar (Patrick Quentin)
  • Yıldızlardan Kan Damlıyor (Patrick Quentin)

Agatha Christie adı altında basılan John Dickson Carr kitaplarından biri 


 AKA yayınları mavi şeritliler içindeki gerçek Agatha Christie kitapları:


Taner Yayınevi'nden sahte Christie'lere misaller
✗ Taner Yayınevi'nin yayınladığı Agatha Christie kitapları arasında da maalesef sahte Christie'ler var. Mesela Şatodaki Hayalet esasen bir başka polisiye yazar olan John Dickson Carr'ın The Case of the Constant Suicides isimli kitabının çevirisi. Karakolda Cinayet, Jean Laborde'ye, Tenis Kortunun Esrarı da yine John Dickson Carr'a ait.

Bu yayınevindeki gerçekten Christie'ye ait kitaplar:


İnkilap ve Aka Yayınevi

♥  Inkilap ve Aka'dan çıkan birkaç Agatha Christie var: Nil Cinayeti, Zincirleme Cinayetler. Yalnız yayınları arasında sahte Christie'lerin de bulunduğu Aka Yayınevi'ni, yine Agatha Christie kitapları basmış olan İnkilap ve Aka Yayınevi ile karıştırmayalım.

Alfabetik sırayla diğer yayınevlerine misaller

♥  Diğer yayınevleri: Başak Yayınları, Ceylan Yayınları, Ekicigil, Gutenberg Yayınları, Hadise, Hareket Yayınları, Hayat Yayınevi, Kitapsarayı, Metis Yayınları, Net Yayınevi, Nil Yayınevi, Selkan Yayınları, Şilliler Yayınevi, Toptan Ucuz, Türkiye Yayınevi, Varlık Yayınları.

Agatha Christie'nin HENÜZ TÜRKÇE'DE YAYINLANMAMIŞ KİTAPLARI için yazıya tıklayabilirsiniz.

ALTIN KİTAPLAR ÇEVİRİ LİSTELERİ

1. GÖNÜL SUVEREN Çevirisi Olup Yeni Kapaklarla Basılanlar: 

(Çeviri kayıpları mevcut.)


2. ÇİĞDEM ÖZTEKİN Çevirileri :

(Orijinalinden birebir çeviri. Dili sorunlu olsa da eksik cümle içermeyen basımlar. Yayınlanma sırasına göre listelendi.)


3. DİĞER ÇEVİRMENLER:


8 yorum:

  1. Kitaptan Filme13 Ağustos 2018 10:48

    Harika rehber niteliğinde bir yazı, elinize sağlık.
    Ne çok sahte kitap varmış, şaşırdım aslında. AKA hepsini aynı kapakla basmış üstelik, dalga geçer gibi. Muhtemelen sahaflarda dolaşmaya devam ediyordur bu basımlar.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Biblio14 Ağustos 2018 04:29

      Teşekkür ederim. Evet, dediğiniz gibi sahaflarda bol miktarda var ama online satışta bazı dürüst ilanlarda açıklama kısmında asıl kitaplar belirtiliyor.

      Sil
  2. turanceyd21 Ağustos 2018 17:14

    Kendime bayram hediyesi olarak bu ve yeni yazılarınızı okumayı seçtim. Kelimenin tam anlamıyla mükemmelsiniz. Agatha sevginize, ince eleyip sık dokumanıza, araştırmacı ruhunuza, sözünüzün güzelliğine, çektiğiniz fotoğraflara hayranım. Hep burada olun ve bizlere ilham vermeye devam edin. İyi bayramlar :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Biblio22 Ağustos 2018 10:47

      Güzel bakıp güzel gördüğünüz için teşekkür ederim. Bu yorum da benim için bayram hediyesi oldu. Çok teşekkürler. İyi bayramlar.

      Sil
  3. Ahmet Uğur Başeğmez28 Ekim 2018 16:23

    Aynadaki Yansıma (Yürüyen Ceset)
    Bağdat’taki Randevu
    Bilinmeyen Hedef (Nereye)
    Büyük Dört
    Cenaze Merasiminin Ardindan
    Cinayet Salgını
    Dörtelli Treni̇ (4.50 Treni)
    Esrarengiz Kalem (Styles’taki Esrarengiz Vaka)
    Evans’a Neden Sormadılar
    Evdeki Korku (Yerin Kulağı Var)
    İhtiyar Kızın Planı (Kızlara Suikast)
    Kaybolan Müşteri (Ölüden Gelen Mektup)
    Kolay Cinayet
    Kutsal Tören (Uğursuz Malikane)
    M.mi N.mi (M. Or N.)
    Mavi Trenin Esrarı
    Meçhul Düşman
    Meşum İlan
    Yeşil Gözlü Canavar
    Mezopotamya Cinayeti
    Roger Ackroyd Öldürüldü
    Şark Ekspiresindeki Cinayet - Cellatlar Şirketi (İki Roman Bir Kitapta )
    Telefondaki Sır (Kasadaki Dosya)
    Ocaktaki Esrar (Chimneys Şatosunun Esrarı)

    YanıtlaSil
  4. Adsız1 Temmuz 2022 15:40

    Çok teşekkür ederim araştırmanız için. Bu tür içeriklere ihtiyaç duyuyorum sık sık. Nihayet nasıl okuyacağıma karar verdim, en sağlıklısı elimdeki Agatha Christie'leri sahafa verip İngilizcemi geliştirdikten sonra orjinal dilde okumak.
    Bir Agatha Christie hayranı olarak içten teşekkür ediyorum.

    YanıtlaSil

Burası sukûnetin hakim olduğu, tenha bir kütüphane. İçinden geçenleri fısılda ki orada olduğunu bileyim.